Η Ελληνική Ιατρική Εταιρεία για τα Κανναβινοειδή δέχεται τον τελευταίο καιρό σειρά καταγγελιών και παραπόνων αναφορικά με τη διαδικασία συνταγογράφησης της ιατρικής κάνναβης. Με το παρόν θα θέλαμε να διευκρινίσουμε τα εξής:
- Το ισχύον νομικό πλαίσιο στη χώρα μας επιτρέπει τη συνταγογράφηση ιατρικής κάνναβης κατόπιν επικοινωνίας με το θεράποντα ιατρό, ο οποίος και έχει την ευθύνη της παρακολούθησης του ασθενούς. Η επικοινωνία αυτή (ιατρική επίσκεψη) δύναται να είναι δια ζώσης ή διαδικτυακή, ώστε να διευκολύνεται η παροχή της συγκεκριμένης υπηρεσίας ακόμα και σε ασθενείς που δυσκολεύονται να μετακινηθούν ή κατοικούν σε απομακρυσμένες περιοχές της χώρας.
- Η συνταγογράφηση της ιατρικής κάνναβης διέπεται από τους ίδιους κανόνες και αρχές που αφορούν σε κάθε είδος παροχής ιατρικών υπηρεσιών, και οι οποίοι περιλαμβάνουν (χωρίς να περιορίζονται σε αυτά) το δικαίωμα του ασθενούς στην πρόσβαση στις υπηρεσίες υγείας, το δικαίωμα στην ενδελεχή αξιολόγηση του προβλήματος της υγείας του, το δικαίωμα στην επιλογή της κατάλληλης θεραπείας και το δικαίωμα στην παρακολούθηση της πορείας της υγείας του.
- Αντίστοιχα, οι ιατροί έχουν δικαίωμα στην απρόσκοπτη επικοινωνία με τους ασθενείς τους, την παρακολούθηση αυτών και την ανά τακτά χρονικά διαστήματα επαναξιολόγηση της πορείας της υγείας τους, προβαίνοντας εάν τούτο απαιτείται στις αναγκαίες προσαρμογές της θεραπευτικής αγωγής.
- Η ορθή κλινική πρακτική απαιτεί τη λήψη του ιατρικού ιστορικού, την αντικειμενική εξέταση και την αξιολόγηση των κλινικών (και ενίοτε εργαστηριακών) ευρημάτων. Ο θεράπων ιατρός είναι ο μόνος αρμόδιος να κρίνει ποιες από τις διαθέσιμες θεραπείες είναι κατάλληλες για το συγκεκριμένο ασθενή. Ο θεράπων ιατρός έχει την ευθύνη της ενημέρωσης αναφορικά με τις διαθέσιμες θεραπείες, το αναμενόμενο όφελος, τους πιθανούς κινδύνους και τις τυχόν ανεπιθύμητες δράσεις της προτεινόμενης θεραπευτικής αγωγής.
- Η ορθή κλινική πρακτική δεν προβλέπει την κατ’ επίκληση ή κατ’ εντολή του ασθενούς συνταγογράφηση κανενός φαρμακευτικού σκευάσματος, και το ίδιο ισχύει και στην περίπτωση της συνταγογράφησης της ιατρικής κάνναβης.
- Η ιατρική κάνναβη είναι ένα συνταγογραφούμενο φάρμακο, το οποίο ανήκει στις ουσίες ελεγχόμενης συνταγογράφησης, ήτοι τα κοινώς καλούμενα «ναρκωτικά». Σύμφωνα με το νόμο, στις ουσίες αυτές κατατάσσονται τα φάρμακα τα οποία έχουν ωφέλιμη θεραπευτική δράση στον άνθρωπο, η χρήση τους όμως συνοδεύεται από αυξημένη πιθανότητα εμφάνισης ανεπιθύμητων ενεργειών. Για το λόγο αυτό, απαιτείται η έκδοση «ειδικής συνταγής ναρκωτικών», η οποία φυλάσσεται τόσο από τον ιατρό που την εκδίδει, όσο και από το φαρμακοποιό που την εκτελεί. Τα μέτρα αυτά αποσκοπούν στην αυξημένη επαγρύπνηση των επαγγελματιών υγείας, όπως και στην αποτροπή της κατάχρησης των φαρμάκων αυτών από τους ασθενείς.
- Η ανεξέλεγκτη χρήση φαρμάκων έχει συχνά οδηγήσει τόσο τους ίδιους τους ασθενείς, όσο και την κοινωνία στο σύνολό της (π.χ. κατάχρηση απλών αναλγητικών και κατάχρηση αντιβιοτικών, αντίστοιχα) σε επικίνδυνα αδιέξοδα.
- Η βασική φαρμακολογία των κανναβινοειδών, όπως και η φυσιολογία και η παθοφυσιολογία του ενδοκανναβινοειδούς συστήματος είναι θέματα που μέχρι σήμερα δεν διδάσκονται στις ιατρικές σχολές, ούτε αποτελούν αντικείμενο του εκπαιδευτικού προγράμματος των ιατρικών ειδικοτήτων. Η εκπαίδευση πάνω στα συγκεκριμένα γνωστικά αντικείμενα αποτελεί αποκλειστικά πρωτοβουλία του κάθε επαγγελματία υγείας που ενδιαφέρεται να διευρύνει τις γνώσεις του. Ωστόσο, η έλλειψη πιστοποίησης στο συγκεκριμένο πεδίο, συνεπάγεται μεγάλη ανομοιογένεια ως προς το επίπεδο των γνώσεων και την ικανότητα του κάθε θεράποντα να εντάξει τις γνώσεις που αποκομίζει στην ορθή κλινική πρακτική.
- Η ποικιλία και ο πλούτος των φαρμάκων που λαμβάνονται από το φυτό της κάνναβης, καθώς και οι δράσεις και οι επιδράσεις τους στα διάφορα συστήματα του ανθρώπινου οργανισμού δεν έχουν ακόμα διαλευκανθεί πλήρως. Ομοίως υπάρχουν αρκετά ερωτηματικά τα οποία η σύγχρονη επιστήμη προσπαθεί να απαντήσει αναφορικά με τις αλληλεπιδράσεις των κανναβινοειδών με πολλά από τα άλλα φάρμακα που χορηγούνται ειδικά σε χρονίως πάσχοντες ασθενείς.
- Ως επαγγελματίες υγείας οφείλουμε να τηρούμε την αρχή «ὠφελέειν ἢ μὴ βλάπτειν» που περιλαμβάνεται στον Όρκο του Ιπποκράτη.
ΓΙΑ ΤΟΥΣ ΛΟΓΟΥΣ ΑΥΤΟΥΣ:
Θα θέλαμε να επισημάνουμε στα μέλη μας, αλλά και σε κάθε επαγγελματία υγείας που ενδιαφέρεται για τη συνταγογράφηση της ιατρικής κάνναβης, ότι η συνταγογράφηση κάθε φαρμάκου θα πρέπει να γίνεται με μεγάλη προσοχή και αίσθημα ευθύνης απέναντι στον ασθενή μας. Λόγω των ιδιαιτεροτήτων που αφορούν στην ιατρική κάνναβη που αναφέρθηκαν ανωτέρω, θα πρέπει να είμαστε ιδιαίτερα προσεκτικοί στην αξιολόγηση του πιθανού οφέλους αλλά και των ενδεχόμενων κινδύνων όταν την εντάσσουμε στα θεραπευτικά μας σχήματα. Θα πρέπει να αφιερώνουμε επαρκή χρόνο στην αξιολόγηση του ασθενούς μας, να είμαστε σε τακτική επικοινωνία μαζί του, και να βρισκόμαστε σε αυξημένη εγρήγορση για την εμφάνιση ανεπιθύμητων δράσεων ή αλληλεπιδράσεων.
Θα θέλαμε να παρακαλέσουμε τους ασθενείς μας να είναι υπομονετικοί στην προσπάθειά μας να εξευρεθεί η βέλτιστη λύση για το πρόβλημα της υγείας τους. Θα θέλαμε να έχουμε την ιδανική λύση για κάθε νόσο, και θα θέλαμε η κάνναβη να είναι η πανάκεια. Ωστόσο τούτο απέχει από την πραγματικότητα, και μέχρι να ανακαλυφθεί ή να κατασκευαστεί η πανάκεια, καλό είναι κάθε ασθενής να επιλέγει έναν θεράποντα με τον οποίο μπορεί να συνεργαστεί για τη βελτιστοποίηση της υγείας του.
Είμαστε θεράποντες, και όχι συνταγογράφοι…
